Don Fernando Álvarez de Toledo, beter bekend als de hertog van Alva, was een Spaans generaal en gouverneur van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog (ook wel Nederlandse Opstand genoemd).
Fernando Ãlvarez de Toledo werd in 1507 geboren in één van de oudste adellijke geslachten van Spanje. Zijn vader stierf vroeg en Alva werd daardoor grotendeels – erg streng – opgevoed door zijn grootvader. Al op 14-jarige leeftijd (1524) nam de jonge Spanjaard deel aan krijgstochten tegen de Fransen. Het was het begin van zijn lange en in Spanje veel geroemde militaire carrière.
In 1552 werd de hertog van Alva benoemd tot opperbevelhebber van de Spaanse troepen in Italië, maar toen Maurits van Saksen een aanval van de Fransen tegen de Spanjaarden leidde keerde hij snel terug naar zijn geboorteland. De aanval wordt afgeslagen.
In 1572 ondernam Willem van Oranje een poging om de stad Venlo in te nemen, echter zonder succes (zie Beleg van Venlo 1572). Onder gouverneurschap van de hertog van Alva over de Spaanse Nederlanden bleef de stad onder Spaans bewind. In 1572 bepaalt koning Filips II dat Medina Celi hem moet opvolgen als landvoogd. Alva doet hierna nog één poging de afgevallen steden in het noorden tot gehoorzaamheid te dwingen. In oktober 1573 vraagt hij echter ontslag aan. Dit wordt hem in oktober dat jaar verleend waarna Alva op 18 december 1573 de Nederlanden verlaat.