Kasteel Holtmühle is een kasteelcomplex uit de 17e eeuw.
Foto: Peter Keijsers
Het hoofdgebouw is een streng classicistisch bakstenen gebouw met twee uitspringende torenpaviljoens. De deuromlijstingen zijn in hardsteen uitgevoerd. Het gebouw vertoont wat stijl betreft overeenkomsten met het kasteel van Amerongen, al is Holtmühle kleiner en door de torenachtige hoekpaviljoens frivoler. Tot het kasteelcomplex behoort een van de weinige geheel bewaard gebleven tiendschuren in Nederland. Verder bestaat het complex uit twee alleenstaande poortgebouwen (Kaldenkerkse Poort en Venlose Poort), bijgebouwen, tuinen, grachten, vijvers en landerijen.
Geschiedenis
Dit kasteel in Tegelen in Nederlands-Limburg is in oorsprong bijna 700 jaar oud. Otto van Holtmeulen trouwde in 1386 met Elisabeth van Tegelen en werd hierdoor de nieuwe heer van Tegelen. Hij zou het oorspronkelijke kasteel Holtmühle aan het einde van de 14e eeuw voor hem en zijn vrouw hebben laten bouwen. De heren van Tegelen hadden tot die tijd altijd in kasteel de Munt en de bongertshof gewoond: hier ging nu een zijtak van de familie wonen. Het huidige 17e-eeuwse hoofdgebouw bevat nog fragmenten van het oorspronkelijke 14e-eeuws gebouw.
In de 17e eeuw werd het kasteel bewoond door leden van het Duits adellijk geslacht Metternich, die hun rechten op de heerlijkheid Tegelen en het inmiddels bouwvallige kasteel Holtmühle in 1702 verkochten aan de familie von Hundt zum Busch, die het kasteel weer bewoonbaar liet maken. Ze lieten ook een nieuwe weg naar Kaldenkerken aanleggen. Deze verhoogde weg liep van de Kaldenkerker Poort door het moerassige gebied onder de steilrand rechtstreeks naar Kaldenkerken en het slot Wambach, en kwam bekend te staan als de Huntsleich, Hondsdiekerweg of Hondsdijk.
In 1744 trouwde de jonge barones Anne Elisabeth von Hundt met de Pruisische militair Joachim Reinhold von Glasenapp, die in 1747 het kasteel en de bijbehorende titel, heer van Tegelen, van zijn schoonvader erfde. Na von Glasenapps vertrek uit Tegelen rond 1780 stond het kasteel geregeld langere tijd leeg en rond 1850 was het zo vervallen dat de helft van de gebouwen werd afgebroken toen Louis de Rijk zich er vestigde, die het gebouw in 1852 grondig liet verbouwen. Zijn dochter Theodora trouwde in 1883 met Johan van Basten Batenburg.
De gemeente Tegelen kocht het kasteel met de bijgebouwen en de omliggende landerijen in 1968 van de familie van Basten Batenburg voor 800.000 Nederlandse gulden. In 1985 werd de Kaldenkerker Poort gerestaureerd en een jaar later de Venlose Poort. Na een omvangrijke restauratie in 1993 is in het complex het hotel-restaurant Château de Holtmühle, behorende tot de Bilderberg-hotelketen, gevestigd. Rondom het kasteel zijn fraaie kasteeltuinen in diverse stijlen te bewonderen.
Tiendschuur
De gemeente Tegelen liet in 1978 de hoektorentjes van de tienschuur herstellen en in 1988 werd het gebouw in de oorspronkelijke staat hersteld, waarbij onder andere een later aangebouwde opslagloods werd gesloopt. In het gebouw werd in 1985 een keramische leerwerkplaats gevestigd en sinds 1987 huist het Tegels keramiekmuseum in de tiendschuur.
Fotogallerij
Foto’s: Peter Keijsers
Status: Rijksmonument
