Nije Huys

Het Nije Huys is een verdwenen kasteel in Arcen.

In de middeleeuwen hoorde Arcen bij het Land van Straelen. Dit kwam in 1064 in bezit van de aartsbisschop van Keulen, waarbij het uiteindelijk werd bestuurd door een landvoogd. Rond 1275 werd dit Arnold van Straelen. Omdat hij geen zonen had, werd het voogdijschap vererfd aan zijn oudste dochter Elisabeth, die tot tweemaal toe trouwde zonder kinderen na te laten. Daarom ging het voogdijschap over op haar zus Justina van Straelen. Na een tijd trouwde Elisabeth voor de derde keer, dit keer met Arnold van Buren. Aangezien Justina de overeengekomen betalingen niet voldeed, eiste Elisabeth haar voogdijschap terug. Dit werd een twistpunt binnen de familie en bleef zelfs voortduren tot de volgende generatie. In 1330 maakte graaf Reinoud II van Gelre een einde aan deze situatie en scheidde Arcen van Straelen, waardoor Arcen een aparte heerlijkheid werd.

Het Nije Huys was een van de vier kastelen die zich op Arcens grondgebied hebben bevonden. Met de bouw van dit kasteel werd begonnen in 1511 en het was gereed in 1522. Opdrachtgever van de bouw was Reiner I van Gelre, broer van Karel van Egmond, stadhouder van Opper-Gelre en drost van de Veluwe. In 1503 trad hij in het huwelijk met Aleid Schenck van Nijdeggen, waardoor hij ook Heer van Arcen werd. Op dat moment leverde Arcen al meer dan een eeuw strijd met Venlo om het stapelrecht op de oostelijke Maasoever. Het sterke Tolhuis aan zuidwestzijde van het dorp, waarvan nu nog de Schanstoren van Arcen het restant is, moest samen met een nieuw sterk kasteel de Venlose aanvallen afweren.

Vooral aan het einde van de bouwperiode moet er veel werk zijn verzet, getuige diverse rekeningen uit 1521 en 1522. Daarbij werden metselaars uit Kalkar, Roermond, Venray en Arcen zelf aangetrokken, en werden gravers gehaald uit Wanssum, Swolgen en Broekhuizenvorst.

Op 11 november 1522 overlijdt Reiner van Gelre. In augustus 1521 woont Aleid al op het Nije Huys. Acht jaar na het overlijden van haar man hertrouwt zij, met Dirk van der Lippe, genaamd Hoen. In 1536 verlaten zij het Nije Huys, dat vanaf dat moment wordt bewoond door Aleids zoon Dirk.

In 1646 wordt het Nije Huys, gedurende het Beleg van Venlo, geheel verwoest door de soldaten van Frederik Hendrik van Oranje tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Daarna begint Marsilius van Gelre in 1651 met de herbouw van het kasteel, dat tot op heden nog bestaat als het Kasteel Arcen.

Zie ook:

Kasteel Arcen met de Kasteeltuinen

Status: verdwenen