Een retranchement (Frans: beperking, vermindering, verkorting; verschansing, veld- of legerschans) is een vestingwerk zonder vaste grondvorm. Dit kan de vorm aannemen van een losse gebastionneerde wal. Dit is ook het geval bij het dorpje Retranchement, dat omgeven is door een losse gebastionneerde wal met aan ieder uiteinde oorspronkelijk een kleine schans.
Voorbeeld van een retranchement
De oudste retranchementen werden tijdens de Tachtigjarige Oorlog aangelegd als verdedigingslinies door de Staatsen en Spanjaarden. De jongste retranchementen in de Franse tijd. Veel retranchementen werden maar voor korte tijd gebruikt, voor de tijdsduur van een beleg of een bepaald gebied te verdedigen. Enkele retranchementen werden uitgebreid, en zelfs permanent in gebruik genomen. Retranchementen hebben met elkaar gemeen dat zij geen vaste grondvorm bezitten, zelfs geen vaste afmetingen.
(Bronnen: Stichting Menno van Coehoorn/Wikipedia)