Villa Maria

Villa Maria is een monumentaal pand en fabrieksvilla op de steilrand van Tegelen.

Over de ontwerper

De villa werd rond 1894 gebouwd in opdracht van Alfred Russel, toenmalig eigenaar van een van de vele Tegelse dakpannen- en steenfabrieken. Aansluitend aan de villa werd ook een laboratorium gebouwd. De fabriekspanden zijn intussen gesloopt, maar de markante villa is bewaard gebleven.

Aanvankelijk wilde Russel architect worden en was leerling van de Venlose stadarchitect Johannes Kayser. Omdat hij nergens gebruik van siersteen in de architectuur terugzag, ging hij zich onderscheiden en besloot de productie zelf ter hand te nemen. Hij gold als pionier op het gebied van de siersteenproductie. De klei voor de productie haalde hij voornamelijk uit een groeve in het nabijgelegen buurtschap Egypte. Door deze productie leverde hij een belangrijke bijdrage aan stilistische ontwikkelingen in de architectuur, met name de Neogotiek en Jugendstil. Voor zijn bijdrage in de architectuur won hij verschillende internationale prijzen.

Karakteristieken van de villa

De villa heeft een onregelmatige plattegrond, een asymmetrische opzet en is samengesteld uit twee bouwlagen plus een kapverdieping onder een samengesteld dak en een aan de rechter gevel grenzend eenlaagse ruimte onder een plat dak met een overhoeks geplaatste toren.

Op de dakschilden bevinden zich onder meer een dakkapel onder een aankappend zadeldakje en een breed en hoog opgemetselde schoorsteen met speklagen. De gevels zijn van rode baksteen gemetseld, met waterlijsten in donkerbruin geglazuurde steen en decoratieve tegels in gele klei of gele verblendsteen.

Monumentaal belang

• De villa heeft cultuurhistorische waarde vanwege de sociaal-economische ontwikkelingen in de Noordlimburgse keramische industrie.
• Gebruik van voor de 19e eeuw innovatieve materialen.
• Typologische waarde vanwege de combinatie van fabrikantenwoning met laboratorium.
• Architectuurhistorische waarde vanwege materiaalgebruik van met name verglaasde steen, portretkoppen en keramisch tegelfries
• Ensemblewaarde vanwege situering nabij de voormalige kleigroeven aan de steilrand van Tegelen.
• Herkenbaarheidswaarde als fabrikantenwoning en wegens cultuurhistorische, architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Status: Rijksmonument