Villa Maria (Wilhelminapark 3) en Villa Agnes (Wilhelminapark 5) vormen samen een vrijstaande, dubbele villa op een rechthoekig grondvlak, gelegen achter de rooilijn aan het Wilhelminapark in Venlo, een villapark dat in het laatste kwart van de 19e eeuw is ontwikkeld.
Het hele Wilhelminapark is van monumentale waarde en biedt een staalkaart aan stijlen en verschijningsvormen. Echter, slechts enkele panden zijn bestempeld als rijksmonument; de resterende panden zijn gemeentelijke monumenten.
De villa bestaat uit twee woningen en is ook als zodanig door architect Pierre Rassaerts ontworpen en in 1902 gebouwd. De bouwstijl die in de asymmetrische gevel is gebruikt komt voornamelijk uit de art nouveau; de overstek van de houten kroonlijst is een verwijzing naar de Chaletstijl. Het gebouw heeft relatief weinig aanpassingen gekend: omstreeks 1920 is er bij nr. 5 een serre met bovenliggend balkon gerealiseerd, in 1924 is er een autogarage gebouwd, in 1932 is er een veranda aangebouwd en ook het balkon aan de achterzijde is gewijzigd.
Villa Maria (Wilhelminapark 3)
Het dubbelpand bestaat uit twee bouwlagen met een souterrain en kapverdieping op een min of meer vierkante plattegrond, met een opstand van rode baksteen. Het dak is meervoudig samengesteld en bestaat hoofdzakelijk uit schilddaken en zadeldaken, gedekt met muldenpannen. Het traptorentje aan de linkerzijgevel heeft een pseudo-tentdak.
De structuur van het interieur van nr. 3 is intact gebleven. Rechts op de begane grond bevinden zich kamers-en-suite met tuinkamer of serre. Links van centrale gang annex hal bevinden zich het trappenhuis (in de vijfhoekige toren), de wc (in de toren op kwartcirkelvormig grondvlak en de keuken (in de rechthoekige toren). De vloer van de gang bestaat uit marmeren vloerplaten met gestucte wanden; de houten trap is authentiek en voorzien een geornamenteerde hoofdbaluster. Voorts is het plafond, alsmede twee consoles, voorzien van het nodige stucwerk in florale art-nouveaustijl.
Hetzelfde geldt voor het plafond van de voorkamer: een ovaal stucornament met een dubbele sierrand. Ook is hier nog de marmeren schouw aanwezig welke in de achterkamer verwijderd is. In de achterkamer is het plafond verluchtigd met een rozet en een enkelvoudige sierrand, ook hier weer in florale art-nouveaustijl. De suitedeuren tussen voor en achterkamer zijn nog aanwezig en voorzien van glas-in-loodramen. Zowel voor-als achterkamer beschikken nog over de originele parketvloer. De serre heeft een eenvoudig floraal rozet. Op de 1e verdieping zijn een badkamer, wc en slaapkamers-en-suite, welke beide voorzien zijn van een groot stucornament en een enkelvoudige sierlijst. De badkamer heeft gedeeltelijk nog het authentieke vroeg 20e eeuwse sanitair. Op de zolder (3e verdieping) zijn nog oude dakspanten aanwezig.
Villa Agnes (Wilhelminapark 5)
Dit is een twee-laags pand op rechthoekig grondvlak in lengterichting, met souterrain en met kapverdieping onder zadeldak, bedekt met muldenpannen, met een opstand van rode baksteen.Voor de deur bevindt zich een natuurstenen trap, geflankeerd door gecementeerde muurtjes met leuning van siersmeedwerk in art-nouveaustijl. De serre, aangebouwd in 1920, eindigt boven de eerste verdieping. De baksteenfries ter hoogte van de eerste verdieping wordt onderbroken door een vierkant medaillon welke het jaartal 1902 in zich draagt. Boven dit jaartal bevindt zich een gebeeldhouwde kop en in elk van de vier hoeken een rozet. Links en rechts wordt het medaillon geflankeerd door twee gecanneleerde pilasters, beide bekroond door een pijnappelvormig ornament. Midden onder het medaillon komen twee pendentiefs samen op een console; deze zijn versierd met acanthusbladeren en palmetten.
De achtergevel van nr. 3 en nr. 5 is nagenoeg identiek: rechts in de achtergevel is een deur naar de keuken. Voor deze deur bevindt zich een bakstenen trapje welke afdaalt naar de tuin. Links tegen de achtergevel bevindt zich een in 1932 aangebouwde veranda met glas-in-loodvensters. Een dubbele deur komt uit op een bordes, welke in verbinding staat met het plat voor de keukendeur en het aldaar aanwezige bovengenoemde bakstenen trapje. De bovenlichten van de veranda zijn ook voorzien van glas-in-loodvensters. De bovenkant van deze veranda is met planken bekleed en het dak wordt gebruikt als balkon voor de eerste verdieping. Het huidige balkon bestaat uit een hekwerk van planken en is in 1998 geplaatst naar ontwerp van de Venlose architect G.H.M. Seelen, ter vervanging van een balkon met zeer eenvoudig ijzerwerk.
De asymmetrie van de voorgevel van de gehele villa is eveneens zichtbaar in de plattegrond, waarbij nr. 3 een haast klassieke opbouw vertoont met middengang, kamers-en-suite en serre, en waarbij de plattegrond van nr 5 geheel afwijkt van dit patroon: deze woning is opgebouwd uit allemaal kleine(re) kamers: een van elkaar gescheiden voorkamer en achterkamer met erker, en een (woon)keuken. Deze enigszins ‘hokkerige’ indeling herhaalt zich op de verdieping. Voor- en achterkamer zijn beide nog in het bezit van authentieke schouwen, die echter zeer sober zijn uitgevoerd. Ook de keuken heeft nog een art-nouveau-stucwerkornament, maar dit was aanvankelijk dan ook geen keuken maar een salon. Deze was aanvankelijk gevestigd in het souterrain waar oude tegelvloeren nog resteren.
Monumentale waarde
- Cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stedelijke expansie aan het eind van de 19e eeuw in het algemeen en het ontstaan van villaparken in het bijzonder.
- Bijzondere uitdrukking van een technische, typologische en geografische ontwikkeling.
- Architectuurhistorische waarde vanwege de esthetische kwaliteiten van het architectonisch ontwerp in combinatie met enkele opmerkelijke details: de houten hoefijzervormige kroonlijst, de rijke art-nouveaudetailleringen in de voorgevel en de diverse bewaard gebleven elementen in het interieur.
- Ensemblewaarde als karakteristiek onderdeel van het villapark, te midden van andere historische villa’s met bijhorende parkaanleg.
- Tenslotte is het object van belang vanwege de gaafheid van het exterieur en interieur en de relatieve architectuurhistorische zeldzaamheid.
De bewuste dubbelvilla
Status: Rijksmonument